Geschikte houtsoorten om te beeldhouwen: Appelhout
Appelhout is heel geschikt om een beeld uit te hakken. Het is mooi fijn van structuur, lekker zacht en mooi van kleur. De kleur kan verschillen van licht blond tot donker oker. Het hout hakt heel fijn en splinterd niet. Je kunt er fijne detail uit snijden. Als de boom oud is zijn de stammen soms getordeerd. Soms zijn er vergroeide noesten met kleur verschillen en warrig hout. Appelbomen in moderne boomgaarden worden niet oud en dik. Een interessant stuk is dan de entknol. Dat is de plek waar de boom geënt is op een onderstam. Op deze plek ontstaat een soort bolvormige vergroeiing. Op deze plaats is het hout heel warrig. Je kunt deze warrige vormen goed gebruiken om een beeld van te maken. De vormen roepen allerlei associaties op. Minny ziet er een vrouw met mooie lange haren in.
De entknol
Het haar wordt in mooie strengen om het hoofd gedrapeerd.
Het menselijk lichaam boetseren is heel interessant. De vormen zijn prachtig een heel inspirerend. Dat zie je aan alle mooie beelden in musea, kerken en aan gebouwen. Voor cursisten is het een uitdagend onderwerp. Tegelijk is het voor een beginner heel moeilijk.
Ton heeft een vrouwen lijf geboetseerd in rode klei
De vormen van een lichaam zijn heel complex. De verhoudingen heel belangrijk. Voor een beginner is een torso een aantrekkelijke werkvorm. Je kunt je consenteren op de grote lichaamsvorm. Het hoofd, de handen en de voeten kun je weg laten. Ton heeft hier voor het eerst een vrouwen lichaam geboetseerd.
Vrouwen torso van Ton. Deze torso is het resultaat van 5 proeflessen
Hier zie het zoeken naar de verhoudingen en de vormen van de borstkas en de buik. Hoe zitten de benen eigenlijk aan de romp. De cursist heeft dit in 5 proeflessen gedaan.
De benen van een jonge man kleien
Wim is de romp van een jonge man aan het maken is. Als hulp middel heeft hij de verhoudingen van een lichaam op een raster gezet. Dit helpt hem om de juiste lengtes van de lichaamsonderdelen te bepalen.
Ik wil jullie graag een interessante video laten zien, over een collega uit Zwolle. Je krijgt een kijkje in haar lessen. Ook in Zwolle is het creativiteit centrum verdwenen, net als hier in NIjmegen, “De Lindenberg” niet meer bestaat voor de beelden vakken. De kunstenaars die er werkten zijn allemaal op zichzelf verder gegaan met hun lessen en cursussen. Daarom ben ik ook met deze site begonnen. In de video vertellen cursisten wat ze leren en ervaren. Je ziet ze werken met verschillende technieken, en mogelijkheden van het ruimtelijk werken. Hoe boetseer je een portret, hoe maak je een ruimtelijk object met ijzerdraad. Kortom je kunt er wat van opsteken. Wat ik ook heel goed vind, is hoe Annette Boven het verschil uit legt tussen therapeutisch werken, vanuit emotie en het werk wat een kunstenaar doet en dat overbrengen op je leerlingen.
Hoe pak je dat aan. Als je een idee hebt, moet je daar ook een geschikt stuk hout bij zoeken. Je kunt wel in vers hout hakken, het hout gaat dan drogen en scheuren en je weet niet waar en hoe. Daarom hebben cursisten een voorraad hout verzameld, dat een paar jaar kan drogen. Als je dan een goed idee hebt kun je aan de slag. Yvonne heeft een mooi stammetje lindehout genomen, om daar een aalscholver uit te hakken. Ze heeft een aantal foto’s van de vogel uitvergroot, om goed de vormen te kunnen bestuderen. Lindehout is voor beeldhouwen zeer geschikt. Het is zacht en makkelijk te hakken. Het is mooi egaal van structuur.
Het begin van de aalscholver uit lindehout
Yvonne heeft een mooie lange en goed gedroogd stammetje met weinig scheuren. Het gaat er nu om de karakteristieke houding van een aalscholver te vangen in hout.
De kop van de aalscholver wordt al zichtbaar.
De aalscholver heeft een mooie lange nek, een aparte snavel en een bijzonder postuur.
De nek van de aalscholver is smal
De borstkas wordt zichtbaar
De vorm wordt steeds duidelijker
Als de vogel bijna klaar is gaat Yvonne hem met een rasp bewerken, zodat hij een strakke gladde vorm krijgt. Met de rasp en vijl haalt ze de grove structuur weg en kan ze de lichaamsvormen van de vogel strakker maken. Tenslotte schuurt ze hem met schuurpapier, dan is hij helemaal strak en glad, alsof hij zo uit het water komt.
Met de rasp en vijl wordt het lijf strak gemaakt.
Met de houtrasp op de rug
Vijlen
Het diermotief is voor hobbyisten een dankbaar onderwerp. Ook in de beeldende kunst zijn dieren een belangrijke inspiratie bron, denk maar eens aan leeuwen standbeelden, de stier van Potter, of het fiets stuur en zadel van Picasso. Al eerder schreef ik over diermotieven.
Met de 3D printer kun je ook “vlakke” ontwerpen uitprinten.
Deze ontwerpen bestaan uit niet al te veel lagen en zijn toch een beetje ruimtelijk.
Zoals dit experiment voor een kerstversiering in de video, of het tandwiel hierboven.
De printerkop, brengt via de extruder het materiaal aan op het bed.
Printerkop met extruder
Het printbed moet goed ontvet worden, anders hecht het werkstuk niet goed aan het bed.
Je ontwerp moet wel een paar millimeter dik zijn, anders blijft het niet heel, als je het eraf moet halen. Natuurlijk kun je experimenteren met verschillende materialen en diktes.
Ruimtelijke kaartjes
Door gaten uit te sparen kun je het vlakke werk toch veel ruimtelijker maken.
Sinds vorig jaar september geef ik de cursus beeldhouwen in hout in mijn werkplaats. Dit is eigenlijk een smederij, maar er zijn werkbanken en plekken genoeg om je beeld in of aan te klemmen.
Bij mooi weer zitten we in de pauze lekker buiten, als het kouder word bij de warme houtkachel.
Herman is een meester in het boetseren van kleine dierfiguren.
Hij haalt zijn inspiratie uit dierenboeken en natuur tijdschriften.
Je kunt het niet zo gek bedenken of hij heeft het dier al eens in klei gemaakt.
Behalve de regenworm wil maar niet lukken. Hij heeft één keer een poging gedaan, toe is hij helaas gebroken.
De kleine tijger van Herman
De kleine tijger zit op een tak, zijn dieren zitten meestal ergens op.
Boetseer technisch is dat slim, zo zijn de tere poten beter beschermd tegen afbreken. Dieren worden vaak gefotografeerd, als ze ergens opzitten.
Herman werk intuïtief, hij begint gewoon en na een paar lessen zit er een aantrekkelijk diertje je aan te kijken. Ondanks zijn beperkte zicht, slaagt hij erin het karakter van het dier vast teleggen.
Het boetseren van een portret is een moeilijke opgave.
Wim heeft zich als doel gesteld een portret te maken van zijn vrouw.
Eigenlijk is het beter om de persoon die je wilt maken voor je te hebben zitten, zodat je hem of haar ruimtelijk kunt zien.
Van foto’s interpreten is veel lastiger, omdat ze plat zijn.
Maar goed, dat kan nu eenmaal niet altijd.
Het is belangrijk goed te beginnen. De kop boetseer je op een lange stok, zorg ervoor dat hij vergenoeg boven de grond zweeft, want je moet ook goed bij de kin en hals kunnen komen.
De begin vorm van het hoofd.
De basis vorm is eigenlijk het belangrijkst, dat bepaalt de verhoudingen. Een hoofd is een soort ei, met de kin als punt. De hoogt, lengte en breedte bepalen of iemand lijkt. Voor de gelijkenis is het ook heel belangrijk hoe het hoofd op de nek staat.
Hoe draagt iemand zijn hoofd.
Je kunt een persoon aan zijn schaduw achter een laken herkennen, dat betekent, dat veel details er niet toe doen om iemand te herkennen. Wel de grote vorm en lijnen.
Lang vormen en bijsturen
Als je met foto’s werkt, zorg er dan voor dat je van alle kanten foto’s maakt.
Nu is de grote vorm naar tevredenheid en kan het zoeken naar de positie van de ogen, neus en mond beginnen. Daar voor kun je hulp lijnen trekken. Plaats neus, ogen, mond en oren eerst vooral niet te precies, zodat je ze makkelijk weg kunt halen of verplaatsen.
Haar en oogkassen aanbrengen.
Maak je meteen een mooi oog en zit het niet op de goede plek, dan heb je er niks aan. Gun je zelf de vrijheid om te blijven zoeken en veranderen. Dan krijg je het beste resultaat.
Wim heeft lang en gedetailleerd aan zijn portret gewerkt.
Details aanbrengen
Het haar is ook belangrijk, want het vormt een volume wat zorgt voor herkenning.
Alles zit erop, nu de uitwerking nog.
De ogen zijn het moeilijkst, daar ga ik later wel eens op in.
Ook de mond zorgt voor veel uitdrukking, hier is ze nog te strak.
Wel zie je al mooi de vormen van de wangen en hoe de mond en kin eruit komt.
Het portret na het bakken
Als het portret klaar is wordt het uitgehold en gebakken.
We hebben kranten op de stok gedaan, zodat het al gedeeltelijk hol is. Voor de zekerheid lichten we de schedel en kijken of de wanddiktes egaal zijn.
Het bakken is goed gegaan.
Je kunt hier zien dat de uitstraling van gebakken klei weer heel anders is.
Het is een mooi dromerig hoofd geworden.
In de moderne beeldhouwkunst worden heel veel verschillende materialen gebruikt.
Het enige criterium is, dat het ruimtelijk moet zijn, maar dat hoeft ook al niet eens.
In onze cursus gaan we wel uit van een ruimtelijk object, dat vaak bestaat uit één soort materiaal, klei, hout, steen, was, enz.
Soms hebben we hulpmiddelen nodig om het werkstuk overeind of bij elkaar te houden, zoals een armatuur of wapening.
Deze materialen zijn dan puur functioneel. Het wordt een hele uitdaging, wanneer je twee materialen wilt combineren puur voor de vorm.
Joke ging deze uitdaging aan en probeert een serie werkstukken te maken waarin dat het doel is.
Zo heeft ze deze mooie speksteen vorm met gat gecombineerd met een stuk glas. Ze volgt ook een glascursus, vandaar dat ze vormen uit glas kan snijden. Dat vergt wel enige oefening.
Nog maar eens passen
Glas en speksteen
De twee materialen moet mooi bij elkaar passen, elkaar versterken en aanvullen. Ook de vormen van de materialen moeten goed samen gaan.
Elkaar aanvullen, of juist contrasteren, het werk moet er interessanter van worden.
Als dat is bereikt heb je nog de technische kant, hoe pas je het in elkaar?
Hoe blijft het zitten? Hoe zet ik het neer?
In dit geval van speksteen gecombineerd met glas is het een heel precies werkje van passen, nog eens vijlen, weer passen net zo lang tot het goed zit.
Een vorm in speksteen gecombineerd met glas
De combinatie van de lichte kleur speksteen en het wittige glas is goed gekozen.
Het glas snijd door de steen heen en kan hem dragen.
Het glas klemt zichzelf om de steen.
Door de kleur, de vorm van het glas en de manier van neerzetten, wordt het een heel licht beeld.
De steen alleen had dit niet kunnen bereiken.
Overweeg je om een cursus boetseren of beeldhouwen te gaan volgen, maar weet je niet of het wel wat voor je is?
Meteen een hele jaar cursus boeken vind je wat veel.
Dan is er nu een mogelijkheid om 5 proeflessen te nemen voor €95,-
Je kunt dan kennismaken met het ruimtelijk werken.
Je snuffelt er even aan. Beeldhouwen is een traag vak.
Je kunt je aanmelden door een mail te sturen
naar info@habekotte.com
Als het bevalt kun je in September verder gaan.
De lessen worden gegeven in het Tolhuis 4444, te Nijmegen.
Van 19.30-22.00
Je moet oude lap, een plankje en een plastic zak meebrengen.
Hier zie je de ruwe achterhand van de poes.
Ruimtelijk werken, beeldhouwen in hout, smeden, boetseren, creatieve cursussen
Het wordt een hele uitdaging, wanneer je twee materialen wilt combineren puur voor de vorm.
