Categorie archieven: klei

Boetseren en beeldhouwen in het tijdperk van het corona virus.

Net als al mijn collega’s heb ik mijn lessen moeten stoppen i.v.m. het corona virus. Het centrum in het Tolhuis waar ik een ruimte huur ging dicht en is nog steeds niet weer open.
Mijn laatste lessen zouden deze week zijn, maar ik heb mijn cursisten al die tijd niet kunnen zien.
Nu heb ik binnenkort een kleine bijeenkomst georganiseerd, zodat we elkaar weer eens spreken en voorbereidingen kunnen treffen voor volgend seizoen.

Fles van Klein

Dat er veel is veranderd en nog gaat veranderen staat wel vast.
Mijn lessen kunnen niet meer zo worden ingericht als hiervoor.
De cursisten moeten onderling genoeg afstand hebben, ik mag ook niet te dicht bij komen.
Er is een protocol in de maak voor cultuur educatie, daarin staat hoe ik te werk zal moeten gaan.
De gezellige koffie pauze in de kantine zit er niet meer in.
Een grote groep vaan 15 cursisten past niet in het lokaal.
Willen de cursisten nog wel komen?
Allemaal onzeker heden die ik op dit moment niet kan overzien.
Net als de “Fles van Klein” , die Wim gemaakt heeft.
Dit is een bijna onbegrijpelijke vorm, je moet hem maken om te snappen wat het is.
Zo ga ik het ook maar met mij lessen doen, stap voor stap een nieuwe vorm en werk methode ontdekken.
Wil je informatie dan kun je me altijd bellen of mailen.

De opening van de fles van Klein.

Het project Bushalte.

Wachten op de bus.

Het project bushalte.
een bus halte met een muur en daarvoor wachtende mensen, dat was het plan van Wim.
Het is een heel project geworden waar hij bijna een jaar over gedaan heeft.
Hij is heel nauwkeurig te werk gegaan.
De jonge man die zo druk is met zijn telefoon dat hij vergeten is zich aan te kleden.
De jonge dame die eigenlijk wel graag wil weten wat er nauw zo interessant is op dat scherm.
en het echtpaar dat stoïcijns alles om zich heen negeert.
Alle drie scenes heeft hij apart gemaakt.

Wim is begonnen met de staande jonge man.
Een staand figuur maken is met klei niet makkelijk, want klei is te slap om een lichaam te kunnen dragen.
Wij hebben een skelet, wat ons overeind houdt. De enkels zijn te dun om het gewicht van het lichaam te dragen. Wim heeft dat opgelost, door hem tegen een muur te plaatsen.
Om een figuur anatomisch goed te krijgen vraagt veel kijk en probeer werk. Wanneer je geen model hebt, kun je bij jezelf voelen en kijken hoe het zit.
Daarnaast komen er technische problemen bij, zoals hierboven.
Verder moet je er ook rekening mee houden dat klei krimpt, zo’n
10 % in het totaal.
Dunnen delen drogen en krimpen sneller dan dikke, daardoor kan het voetje van de muur af krimpen, of het been scheuren, het muurtje kromtrekken enz.
Allemaal dingen waar je rekening mee moet houden.
Als je, zoals Wim nog een figuur ernaast wilt maken, dan moet je om de hoogte van de muur het zelfde te krijgen en de bakstenen doorlopend: de maten opmeten als de klei nog vochtig is!
Anders krijg je maat verschillen.
Ik heb Wim hier pas later op gewezen, vandaar dat er wel hoogte verschillen zijn.

Daarna heeft Wim deze mooie jonge dame gemaakt.
Ze zit op en bankje, de rok plooit mooi over haar benen, ze heeft elegante schoenen aan. Het gezicht is fijntjes.
Op deze schaal zijn details moeilijke en je hebt het juiste gereedschap nodig. Dat moet je zoeken door uit te proberen.

Een gezicht op deze schaal is erg lastig vooral, als je nog niet heel veel ervaring hebt in gezichten maken.
Wim heeft gewerkt met grove chamotte klei en dan zit er al snel een steentje in de weg.
Ook hier zijn er technische problemen van het werken met klei.
De zelfde al hierboven beschreven.
Het bankje was lastig, het wil doorzakken. Hij heeft er een paar stokjes onder gestoken.
Het is Wim gelukt om de dame elegante en levendige houding te geven.

Als sluit stuk moest er een corpulent echtpaar komen.
Een dame en een heer, stevig gearmd in hun nette kleren.
Wim heeft veel aandacht besteed aan de houding en kledingstukken.
De zomer vakantie heeft hij gebruikt om ze af te maken.
Het is gelukt om ze een stevig postuur mee te geven.
Je kunt aan dit project goed zien, dat je met creativiteit veel uit kunt drukken.
Het vraagt geduld en zorgvuldigheid, concentratie en niet opgeven.
Als het de derde keer niet lukt lukt het de vierde keer wel.

Gelukkig is alles goed uit de oven gekomen en staan ze nu alle drie te pronken in zijn huis.

Hoe geef ik kleur aan klei?

De klei die je gebruikt om te boetseren koop je in pakken van 10 kilo, bij een speciale winkel voor beeldhouw benodigdheden.
Dit kan b.v. bij Dirksartissupliers in Druten.
De kleuren die de boetseer klei heeft zijn beperkt.
Er is wit bakkende klei, zo noem je dat, omdat de klei pas zijn definitieve kleur krijgt na het bakken.
Je hebt ook zwart bakkend en rood bakkende.
De rode kleur kan variëren van oranje tot donkerrood.
De zwart bakkende van bruin tot zwart.
Ik kan me voor stellen, dat je graag meer kleuren zou willen gebruiken.
Daarvoor zijn verschillende manieren.
Je kunt het galzuren.
Je kunt het insmeren met verf, olie, vet, vetkrijt, goudverf, grafiet enz.
Je kunt het ook kleuren met engobe.
Engobe is kleislib, je brengt het met een kwast aan als je werkstuk klaar is. Dat kan op natte klei, maar ook als je werkstuk al droog is.

Yvonne heeft een zwaluw gemaakt, hier kleurt ze hem met zwarte engobe.

De engobe moet je niet te dik opbrengen anders bladert het af.
Daarna moet het werkstuk gebakken worden.
Omdat alleen engobe niet goed blijft zitten, zetten we er een laagje transparant galzuur overheen, dan hecht het beter aan de klei en kan het tegen een stootje.

Dit is een beeld van Herman, hij kleurt al zijn beelden met engobe.

Hier zie je een werkstuk van Herman, met zwarte engobe en transparante glazuur. Door de glazuur word de kleur sprekender.
Met engobe kleuren is makkelijker dan glazuren, omdat je veel kant en klaren kleuren hebt, die makkelijk zijn aan te brengen.
En je maar één soort glazuur nl. transparant nodig hebt.
Ik ben benieuwd wat jou favoriete manier van klei kleuren is.

Kleine panda beer boetseren

Dicky maakt een kleine pandabeer voor haar kleinkind.
Het moet een grappige beer worden met een lieve uitstraling.
Daarvoor heeft ze een mooi voorbeeld van een jonge panda beer opgezocht.

panda boetseren
kleine panda

Hierboven is de beer al bijna af, het moeilijks zijn de oren, waar zitten ze precies, wat is de mooiste vorm.

Het is heel goed gelukt door de houding, het lachende mondje en de kleine ogen, meteen vertedering op te roepen.
Het is best moeilijk, maar als het lukt je beeld de juiste uitdrukking mee te geven is dat een extra kick.

panda boetseren
Mooie oogjes, lieve lach, wat een schatje.

Het opruwen van een deel van het hoofd en lijf geeft een zacht effect en is meteen het een goed contrast.
De panda is immers zwart wit.

Kijken bij een collega

Ik wil jullie graag een interessante video laten zien, over een collega uit Zwolle.
Je krijgt een kijkje in haar lessen.
Ook in Zwolle is het creativiteit centrum verdwenen, net als hier in NIjmegen, “De Lindenberg” niet meer bestaat voor de beelden vakken.
De kunstenaars die er werkten zijn allemaal op zichzelf verder gegaan met hun lessen en cursussen.
Daarom ben ik ook met deze site begonnen.
In de video vertellen cursisten wat ze leren en ervaren.
Je ziet ze werken met verschillende technieken, en mogelijkheden van het ruimtelijk werken.
Hoe boetseer je een portret, hoe maak je een ruimtelijk object met ijzerdraad. Kortom je kunt er wat van opsteken.
Wat ik ook heel goed vind, is hoe Annette Boven het verschil uit legt tussen therapeutisch werken, vanuit emotie en het werk wat een kunstenaar doet en dat overbrengen op je leerlingen.

Het boetseren van kleine dierfiguren.

Herman is een meester in het boetseren van kleine dierfiguren.
Hij haalt zijn inspiratie uit dierenboeken en natuur tijdschriften.
Je kunt het niet zo gek bedenken of hij heeft het dier al eens in klei gemaakt.
Behalve de regenworm wil maar niet lukken. Hij heeft één keer een poging gedaan, toe is hij helaas gebroken.

tijger
De kleine tijger van Herman

De kleine tijger zit op een tak,   zijn dieren zitten meestal ergens op.
Boetseer technisch is dat slim, zo zijn de tere poten beter beschermd tegen afbreken. Dieren worden  vaak gefotografeerd, als ze ergens opzitten.
Herman werk  intuïtief, hij begint gewoon en na een paar lessen zit er een aantrekkelijk diertje je aan te kijken. Ondanks zijn beperkte zicht, slaagt hij erin het karakter van het dier vast teleggen.

Hoe boetseer ik een staand figuur van klei.

Het boetseren van een staand figuur van klei geeft altijd problemen. Klei is slappe modder en blijft niet vanzelf zonder meer overeind staan.
Een mens figuur zakt dan ook altijd door zijn enkels, want die zijn zo dun dat ze het gewicht van het lichaam niet kunnen dragen.

Misschien is het je wel eens opgevallen dat klassieke staande beelden altijd iets naast zich hebben, een boomstam, doek, hond of iets dergelijks waar tegen ze leunen of waarop ze zelf steunen.

Liduine, Maria en Wim zijn dit jaar alle drie met een staand mens figuur bezig. Ze lossen het “enkel probleem” alle drie anders op.

staand figuur
Het frame voor de staande vrouw van Liduine.

Het beeld van Lidiune wordt ondersteund door een beweeglijk frame op een draadeind, zodat het niet om kan vallen. In de benen heeft ze satéstokjes verwerkt.

onderbenen
Maria maakt de onderbenen apart.

Maria boetseert de onderbenen eerst en dan maakt ze het meisje.

meisje boetseren
Het bovenste gedeelte van het meisje staat stevig door de juk.

Het meisje draagt een jurk, daardoor is de onderkant breed en blijft de klei mooi staan. Het meisje wordt eerst uitgehold en dan kunnen de benen eronder. Of dit ook lukt vertel ik later.

Wim pakt het nog weer anders aan, hij maakt zijn beeld liggend. Het wordt een jongen die tegen de muur staat geleund en op zijn telefoon aan het appen is.
Omdat de jongen tegen de muur staat, zou hij de figuur ook wel staand kunnen maken. Toch kiest hij ervoor om op deze manier te werken,  hij kan er makkelijker bij en gedetailleerder werken.

Proef lessen boetseren en beeldhouwen.

Overweeg je om een cursus boetseren of beeldhouwen te gaan volgen, maar weet je niet of het wel wat voor je is?
Meteen een hele jaar cursus boeken vind je wat veel.
Dan is er nu een mogelijkheid om 5 proeflessen te nemen voor €95,-
Je kunt dan kennismaken met het ruimtelijk werken.
Je snuffelt er even aan. Beeldhouwen is een traag vak.
Je kunt je aanmelden door een mail te sturen
naar info@habekotte.com
Als het bevalt kun je in September verder gaan.
De lessen worden gegeven in het Tolhuis 4444, te Nijmegen.
Van 19.30-22.00
Je moet oude lap, een plankje en een plastic zak meebrengen.

kleien
Hier zie je de ruwe achterhand van de poes.

Problemen met bakken van klei.

Zoals belooft zou ik uitleggen wat er mis ging met de poes van Dicky.

bakken van klei
De kop van de poes is er afgeknapt

De kop van de kat is er afgeknapt, omdat er lucht tussen de klei zat.
De onderste twee pijlen wijzen naar een glad oppervlak, dat betekent dat er een luchtbel zat. Ook de haarschuren wijzen op lucht.

problemen met bakken
Hier zie je dat de worstjes waarmee het beeld is opgebouwd niet mooi aan elkaar zijn geboetseerd.

problemen met bakken
Groot verschil in wanddikte.

Op de foto’s zie je de ruimte tussen de worstjes erg goed. De worstjes klei zijn niet mooi aan elkaar gezet aan de binnenkant. De dikte tussen de worstjes varieert te veel, hierdoor ontstaat spanning bij het bakken.
De warmte moet gelijkmatig over de klei verdeeld worden, dat geeft spanning op plaatsen waar de wand erg dun is. Ook aan de binnenkant moet je een beeld van klei altijd zorgvuldig afwerken.
Met fijne chamotte klei komt het nog nauwkeuriger.

Hoe boetseer ik een poes.

Dicky gaat een poes boetseren met fijne chamottenklei.
Fijne chamottenklei bevat kleine steentjes, onder de  0,2mm.
Je kunt er preciezer en gedetailleerder mee werken, dan met grove chamottenklei  0,5mm steentjes. Een nadeel is, dat het sneller knapt bij het bakken. Je moet  zorgvuldig werken en je beeld hol opbouwen, of dunwandig uithollen. De wanddikte moet overal gelijk zijn. Grote verschillen in wanddikte moet je beslist voorkomen.

Hier zie je Diky aan het werk met de poes. Ze bouwt hem op met worstjes klei. De boetseert ze zorgvuldig aan elkaar en bouwt zo het lichaam van de poes op. Je kunt het natuurlijk uit je hoofd doen, maar vaak zijn een paar plaatjes erg handig om bepaalde details te kunnen maken en de verhoudingen te bepalen. Een levend model is natuurlijk altijd beter. Je eigen kat boetseren is erg leuk en leerzaam.
Aan de buitenkant maakt Dicky de poes mooi glad en stelt de vorm nog wat bij. De klei mag niet te vers zijn, want dan stort de holle vorm makkelijk in. Een prop kranten erin helpt ter ondersteuning en neemt meteen vocht op.

De vorm van de poes is nu klaar, details als oren, neus, en pootjes vragen wat extra aandacht. Het laten kijken van de poes is nog het moeilijkst. Daarvoor moet je soms verschillende keren pupillen maken, door met een hout je in het oog te steken. Er ontstaat dan een donker plekje, hoe dat precies zit en waar het heen kijkt, laat de poes kijken.
Tenslotte ruwt Dicky de klei nog licht op om haartjes te suggereren.

De poes is nu klaar en moet drogen om gebakken te worden.
Het laten bakken van je werkstuk is altijd weer spannend, wanneer er lucht in de klei zit kan je werkstuk uit elkaar knappen. Ongelijke wanddikte zorgt voor te veel spanning tussen de delen en dat geeft scheuren.
Helaas heeft Dicky’s poes de oven niet overleeft.
Ik zal in een volgend stuk uitleggen waarom het mis ging.